వ్యాకులత , Depression

• 
  

• 
• 
  

• వ్యాకులత లేదా డిప్రెషన్ మానసిక తుగ్మతల లో ముందుగా చెప్పుకోవలసిన వ్యాది . ఈ వ్యాధి కి గురి అయ్యే వారిసంఖ్యా చాల ఎక్కువ . మనిషి మానసిక స్థాయిల్లో కొన్ని ప్రత్యెక లక్షణాల తో కూడి సంభవించే వ్యాధి " డిప్రషన్ " . డిప్రషన్ కి లోనయిన వ్యక్తులు దైనందిన జీవితం లో ఎ పనిని సమర్ధవంతంగా నిర్వహించలేరు .
  

కొన్ని ప్రత్యెక కారణాల వలన కలిగే

• దు:ఖము ,
• దురద్రుస్థము ,
• నైరాశ్యం ,
• అమితం గా ప్రేమించే వ్యక్తిని కోల్పోవడం ,

వ్యాకులపడటానికి అనేక కారణాలున్నాయి. వాటిలో ప్రధానమైనవి -

• ఆరోగ్య సమస్యలు,
• పరీక్షలలో ఫెయిల్‌ కావడం,
• ఆత్మీయులు మృతి చెందడం,
• ఆర్థిక ఇబ్బందులు మొదలైనవి.

వంటి సంఘటనలు మనిషిని వ్యాకులతకు లోను చేస్తాయి . ఇటువంటి సంఘటనలు ప్రతి వ్యక్తీ జీవితంలో ఎప్పుడోఒకసారి అనుభవిస్తూనే ఉంటాడు . అనటువంటి సందర్భాలలో ఆవేదన చెందడం సహజమే .

• ఎ ఒక్కరి జేవితమూ ఎల్లప్పుడూ ఆనందదాయకం గా ఉండాలను కోవడం పొరపాటు . విచారము , దిగులు కలుగని వ్యక్తులు సమాజం లో ఉండకపోవచ్చు . మససు దిగులుగా ఉన్నంత మాత్రాన . సంతోషం లేనంత మాత్రాన ఆ వ్యక్తీ డిప్రెషన్ కి లోనయ్యాడని భావించ కూడదు .

కారణాలు :

• డిప్రెసన్ అనేది వంశపారంపర్యం గా వచ్చే జబ్బు . డిప్రెషన్ కు కారణమయ్యే కారణాలు మానసికమైనవి మాత్రమే కానవసరం లేదు . ఇన్ఫెక్షన్ , ఫ్లూ . తదితర వైరస్ వ్యాధులు మొదలైనవి కుడా తాత్కాలికంగా డిప్రెషన్ కి కారణమవుతుంటాయి . డిప్రెషన్ కు లోనయే నైజం ఉన్న వ్యక్తులు కు ఆత్మన్యూనతా భావం ఎప్పుడు పీడిస్తూ ఉంటుంది . వీరిలో నిరాశ అత్యధికంగా ఉంటుంది . ఏ విషయాల పై ఆసక్తి ఉండదు . డిప్రెషన్ లక్షణాలు అందరిలొనూ ఒకే మదేరిగా ఉండవు . కొంత మందిలో నిద్ర తక్కువైతే , మరికొంతమందిలో నిద్ర ఎక్కువగా ఉంటుంది . కొందరికి ఆకలి ఎక్కువైతే ... మరి కొందరికి ఆకలే ఉండదు . మానియాడిప్రెషన్ అనే మరో రకం డిప్రెషన్ కి గురైన వారికీ 'విపరీతమైన ' ఆవేశం ఉంటుంది . వీరు కొంతసేపు విపరీతంగాకృంగిపోయి ఉంటారు ... మరికొంతసేపు ఏంతో ఆనందం గా కనిపిస్తారు .

డిప్రెషన్ కి గురైన వ్యక్తుల్లో కనిపించే మరొక తీవ్ర పరిణామం " ఆత్మహత్యా తలంపు " ... జీవతం వృదా అనే ఆలోచన వీరి మదిలో అధికంగా ఉంటుది . ఎవ్వనం దశలో డిప్రెషన్ కు గురైన వ్యక్తులు ఎక్కువగా ఆత్మహత్యలకు పాల్పడుతుంటారు . డిప్రెషన్ గురైన వ్యక్తులకు మానసిక వైద్య నిపులతో చికిత్స తీసుకోవడం మంచిది .

కొన్ని లక్షణాలు :

• నిద్రపట్టకపోవడం ,
• భయము ,
• ఏకాంతజీవనము ,
• మానసిక అస్థిరత ,
• అలసట ,
• అనాసక్తి ,
• విసుగు ,
• కోపము ,
• ఆలోచించలేకపోవడం ,
• బరువు తగ్గడం ,
• జీవితము వ్యర్ధమనే భావన ,
• రోజంతా విచారముగా కనిపించడం ,
• చనిపోవాలనిపించడము ,

• చికిత్స

భావనల వ్యక్తీకరణ: డిప్రెషన్‌కు గురైన వ్యక్తి తనకు అత్యంత సన్నిహితంగా ఉన్న వ్యక్తులతో తన భావనలను పంచుకోవాలి. స్వల్ప స్థాయి డిప్రెషన్‌ కేసులలో ఈ విధమైన చర్య ఉపయుక్తంగా ఉంటుంది. ఉదాహరణకు - వివాహ బంధానికి సంబంధించిన సమస్యల వలన డిప్రెషన్‌కు గురైతే కౌన్సెలింగ్‌ విధానం ద్వారా సమస్యను పరిష్కరించి, డిప్రెషన్‌నుంచి బైటకు తీసుకురావడానికి అవకాశం ఉంటుంది.
మందులు : డిప్రెషన్‌కు గురైన రోగులకు యాంటి డిప్రెసెంట్‌ ఔషధాల ద్వారా చికిత్స చేస్తారు. ఈ ఔషధాలు సురక్షితమైనవి. ఎంతో శక్తివంతంగా పని చేస్తాయి. ఈ ఔషధాలకు అలవాటుపడటం జరుగదు. వాటి వలన దుష్ఫలితాలు సంభవించవు. దైనందిన కార్యకలాపాల నిర్వహణకు ఎలాంటి ఆటంకం కలిగించవు.

అయితే, ఈ మందులను ఇతర మందు లతో కలిపి తీసుకున్నప్పుడు కొన్ని ఇబ్బందులు ఎదురయ్యే అవకాశముంది. కనుక వీటినివాడవలసి వచ్చినప్పుడు వైద్యపర్యవేక్షణలో ఉపయోగించడం మంచిది.
డిప్రెషన్‌కు గురైన వ్యక్తులు సాధారణ చికిత్సా ప్రక్రియలకు స్పందించని సమయంలో కొన్ని ప్రత్యేక చికిత్సలవసరం అవుతాయి. ఇటువంటి వారిని సైకియాట్రిస్టుల వద్దకు చికిత్సకు తీసుకువెళ్లాల్సి ఉంటుంది. సైకియాట్రిస్టుల వద్దకు తీసుకువెళ్లినంత మాత్రం చేత వారిని 'పిచ్చివాళ్లుగా జమకట్టాల్సిన అవసరం లేదు.

స్వయం సహాయం
డిప్రెషన్‌కు గురైన వారు తమకు తాము ఏ సహాయం చేసుకోగలుగుతారనే అంశాన్ని కూడా పరిశీలిద్దాం.
నిశ్శబ్దంగా ఉండవద్దు, ఒక వ్యక్తి డిప్రెషన్‌కు గురి కావడమనేది చాలా నెమ్మదిగా సాగుతున్నప్పుడు ఆ వ్యక్తి ప్రవర్తనలో వచ్చే మార్పులను అతడి/ఆమె కుటుంబ సభ్యులు కూడా దానిని గుర్తించలేకపోవచ్చు. అటువంటి సమయాల్లో ఆ వ్యక్తి మౌనం వీడి, తన భావోద్వేగాలను వివరించడం ఎంతో ఉపయోగకరంగా ఉంటుంది.

ఉపయుక్తమైన పనులు చేయడం : డిప్రెషన్‌నుంచి బైటపడటానికి శరీరానికి, మనస్సుకు ఉపయోగకరంగా ఉండే కొన్ని రకాల చర్యలు చేపట్టవచ్చు. ఉదాహరణకు నడక వంటి వ్యాయామ ప్రక్రియ చేపట్టవచ్చు. మందిరాలకు వెళ్లి రావచ్చు. స్నేహితులతో కొంతసేపు ముచ్చటించవచ్చు. 'ఇది నయం కాదేమోననే భావన కలుగనీయకూడదు.

భోజనం చేయాలని అనిపించకపోయినా సమతులాహారం తీసుకోవడం అత్యవసరం. మద్యాన్ని సేవించాలని, నిద్ర మాత్రలను వేసుకోవాలనే భావనను దరి చేరనీయవద్దు. డిప్రెషన్‌కు లోనైనప్పుడు దానిని నయం చేయవచ్చు నని గుర్తుంచుకోండి.

ప్రదమ చికిత్స :

• డిప్రెషన్ కి కారణమైన అంశాన్ని తెలుసు కొని ... దానికి దూరం గా ఉండడం , ఉంచడం ..
• కుటుంబ సభ్యుల సహాయ సహకారాలు ఉండాలి , కలిసి మెలసి ఆత్మీయత గా ఉండాలి ,
• అన్నివేళలా డిప్రెషన్ లోనైనా వ్యక్తికి .. తనకు నచ్చిన వ్యక్తీ తోడుగా ఉండాలి ... ముఖ్యం గా ఆత్మహత్య విషయంలో.

• 1.tab. Tryptomer 10 mg 3 tabs /day .
• 2.tab . Alprox 0.25 mg. 1 tab - night at bed time .
• 3.tab . Basitone forte 1 tab - daily

పై మందులు సుమారు 3 -4 నెలలు వాడాలి .
మంచి సైక్యట్రిక్ డాక్టర్ ని సంప్రదించి సరియైన వైద్యం తీసుకోవాలి .

updates :

• 

కుంగుబాటుకు సైకిల్‌ బ్రేక్‌-- తరచూ కుంగుబాటు బారిన పడుతున్నారా? అయితే సైకిల్‌ తొక్కటం మొదలెట్టండి. శారీరకశ్రమతో కూడిన ఇలాంటి వ్యాయామాలు ఒత్తిళ్లను దూరం చేయటంలో బాగా తోడ్పడుతున్నట్టు తాజా అధ్యయంలో వెల్లడైంది. క్రమం తప్పకుండా వ్యాయామం చేస్తుంటే కుంగుబాటు ముప్పు సగానికి తగ్గుతుందనీ బ్రిటన్‌ పరిశోధకులు గుర్తించారు. అయితే ఖాళీగా ఉన్న సమయంలో శారీరకశ్రమ చేయటం వల్లనే మానసిక ఆరోగ్యం చేకూరుతుందని వివరిస్తున్నారు. సైకిల్‌ తొక్కటం వంటి పనులు ఒత్తిడిని దూరం చేయటానికి బాగా దోహదం చేస్తాయని.. కాబట్టి కుంగుబాటు, ఆందోళన సమస్యలకు చికిత్స చేయటంలో వీటిని తప్పకుండా చేర్చాలని అధ్యయనానికి నేతృత్వం వహించిన కింగ్స్‌ కాలేజీ లండన్‌ పరిశోధకుడు సామ్యూల్‌ హార్వే సూచిస్తున్నారు. మరీ చెమటలు కారిపోయేంతగా, శ్వాస చాలా వేగంగా తీసుకునేంత తీవ్ర స్థాయిలో వ్యాయామం చేయకపోయినా మెరుగైన ఫలితాలు కనబడుతుండటం విశేషం. తేలికపాటి వ్యాయామాలు చేసినవారిలోనూ కుంగుబాటు లక్షణాలు తగ్గుముఖం పడుతున్నాయని పరిశోధకులు వివరిస్తున్నారు.

కుంగుబాటు (డిప్రెషన్‌) మీద అపోహలు

కుంగుబాటు (డిప్రెషన్‌) మీద చాలా అపోహలున్నాయి. ఇది స్త్రీలకే వస్తుందని కొందరు భావిస్తుంటారు. ఒకసారి కుంగుబాటు మొదలైతే అది జీవితాంతం వెంటాడుతుందని మరికొందరు అనుకుంటూ ఉంటారు. అసలు వీటిల్లోని నిజమెంత?

* అపోహ: కుంగుబాటు అనేది బలహీనతకు సూచిక.

* నిజం: కానే కాదు. ఇది ఒక మానసిక రుగ్మత. ఆత్మీయులు, సన్నిహితులు మరణించటం వంటి సంఘటనలు ఎదురుకావటంతో పాటు.. జన్యుపరమైన అంశాలు కూడా దీనికి కారణమవుతాయి.

* అపోహ: కుంగుబాటు స్థితి నుంచి చాలామంది తమకు తాముగానే బయటపడతారు. చికిత్స తీసుకోవాల్సిన అవసరం లేదు.

* నిజం: ఇది చాలా తీవ్రమైన ఆరోగ్యసమస్య. మందులు, కౌన్సెలింగ్‌ వంటి పద్ధతులతో చికిత్స తీసుకోవటం తప్పనిసరి. నిపుణుల సూచనల మేరకు పూర్తికాలం చికిత్స తీసుకోకపోతే కుంగుబాటు లక్షణాలు తిరగబెట్టే ప్రమాదమూ ఉంది.

* అపోహ: కుంగుబాటును తగ్గించే మందులు ప్రభావం చూపకపోతే.. ఇక అవి ఎప్పటికీ పనిచేయవు.

* నిజం: సాధారణంగా వీటిని వాడటం మొదలెట్టిన 2-4 వారాల తర్వాత ప్రభావం కనిపిస్తుంటుంది. దీనిని గుర్తించటానికి కొంత సమయం పడుతుంది.

* అపోహ: ఇది కేవలం మహిళలకే వస్తుంది.

* నిజం: కుంగుబాటు పురుషులకూ వస్తుంది. కాకపోతే మగవారిలో కన్నా స్త్రీలల్లోనే అధికం.

* అపోహ: డిప్రెషన్‌ కూడా అప్పుడప్పుడు మూడ్‌ మారటం లాంటిదే.

* నిజం: మూడ్‌ మారటమనేది ఒకట్రెండు రోజులు మాత్రమే ఉంటుంది. అయితే డిప్రెషన్‌ దీర్ఘకాలం వేధించే సమస్య. ఇది చదువులు, ఉద్యోగాల్లో ముందుకు వెళ్లకుండా చాలా చిక్కులను తెచ్చిపెడుతుంది.

--డా .వందనా శేషగిరిరావు -శ్రీకాకుళం .